Your cart is currently empty!
Bạn ham muốn điều gì?
“Điều tuyệt vời nhất là muốn những thứ đúng đắn và không đi lạc khỏi con đường này.” – Triết gia Khắc kỷ Seneca “Nghĩ lại thì ta đã lãng phí nhiều năm tháng cuộc đời, ta đã luôn trông chờ được chết, ta đã trải qua tình yêu vĩ đại nhất, dành cho người…

“Điều tuyệt vời nhất là muốn những thứ đúng đắn và không đi lạc khỏi con đường này.”
– Triết gia Khắc kỷ Seneca
“Nghĩ lại thì ta đã lãng phí nhiều năm tháng cuộc đời, ta đã luôn trông chờ được chết, ta đã trải qua tình yêu vĩ đại nhất, dành cho người phụ nữ chưa hề làm ta rung động, thậm chí cũng chẳng phải là mẫu người ta thích!” –Marcel Proust
Nỗi sợ hãi lớn nhất của tôi là sống một cuộc đời mà tôi thấy hối tiếc.
Thật dễ dàng rơi vào cái bẫy mà Proust nói đến và dành cả đời để theo đuổi mù quáng thứ mà bạn không bao giờ thực sự muốn. Mù quáng theo đuổi những ham muốn của bạn biến bạn thành nô lệ cho những thôi thúc của mình – nô lệ cho những giả định của những người xung quanh bạn, những quảng cáo mà bạn tiếp xúc và những tín hiệu hóa học hỗn độn trong cơ thể bạn.
Trạng thái mặc định của chúng ta là dành cả cuộc đời như những con chuột chạy theo liều dopamine tiếp theo một cách mù quáng. Đây không phải là một tham số dễ điều chỉnh, nhưng rất đáng để thay đổi mục tiêu của chúng ta và trở thành con người toàn diện. Nếu chúng ta không ngừng tự hỏi mình muốn trở thành ai, thì chúng ta sẽ dành cả đời để tập trung vào những mục tiêu không lành mạnh do người khác tạo ra và những phần tồi tệ hơn của chính chúng ta. Chúng tôi sẽ truyền lại những giả định khủng khiếp này về cuộc sống cho con cái và những người thân yêu của chúng tôi. Chúng tôi sẽ củng cố những sai sót nhàm chán, vô vọng này ở mọi người chúng tôi gặp.
Để được tự do, bạn phải có khả năng suy nghĩ cho chính mình. Nếu chúng ta quyết định từ đầu và không lập trình lại các nhu cầu (needs) của mình, thì viễn cảnh tốt nhất là trở thành nô lệ nổi tiếng nhất, giàu có nhất và thành công nhất. Bạn có thể là con chuột thông minh nhất nếu bạn không phân tích cẩn thận chương trình của mình, nhưng điều này khó có thể được khen ngợi.
Bằng cách tự hỏi mình muốn gì, bạn có thể tránh muốn những gì bạn không nên muốn. Nó cũng có thể giúp bạn vượt qua những khủng hoảng hiện sinh, sự thất vọng và những khủng hoảng nhu cầu khác. Nền văn hóa ngày nay phản bội chúng ta theo cách nó đã lập trình những mong muốn của chúng ta. Điều này khiến nhiều người trong chúng ta kiệt sức đến mức không muốn bất cứ điều gì khác.
Đặt câu hỏi này có thể mang đến cho bạn khả năng ham muốn trở lại – để tin tưởng nơi bản thân và những mục tiêu của bạn:
Bạn muốn mình muốn gì?
Để trả lời câu hỏi này một cách nghiêm túc, bạn cần hiểu nó là gì và tại sao nó lại quan trọng, vì vậy hãy bắt đầu với điều đó. Chúng ta sẽ xem xét hai cách để có thể thoát khỏi những mong muốn cơ bản của xã hội và hướng tới việc khám phá và thực hiện những mong muốn của chính mình.
Hãy bắt đầu nào.
Bạn là thứ bạn muốn
Chưa bao giờ trong lịch sử loài người có thể dễ dàng đánh đổi những mong muốn hiện tại của bạn để lấy những mong muốn do chính bạn lựa chọn, nhưng chúng ta đang sống trong thời kỳ đặc biệt khó khăn.
Hiện nay không có một nền văn hóa chủ đạo, cố kết và có vô vàn lựa chọn—có hàng triệu lối sống và niềm tin khác nhau để thử sống theo và một bữa tiệc buffet mang đến vô vàn thứ để ham muốn. Có cả triệu nhà quảng cáo và nhà sáng tạo nội dung đang tranh giành sự chú ý của bạn, lợi dụng những nỗi bất an của bạn. Giờ là giai đoạn cấp tính của những áp lực chồng chéo, và mọi người chưa biết nên đi theo con đường nào. Trong một thời kỳ như vậy, con người không có đủ ý chí để phân loại hàng loạt lựa chọn, và họ mặc định rằng những thứ nào thỏa mãn ham muốn sinh học của họ (thức ăn, tình dục) hay những mưu cầu mà nhân loại chạy theo suốt hàng ngàn năm qua (giàu sang, danh tiếng, quyền lực).
Triết học khắc kỷ La Mã thời cổ đại ra đời trong thời kỳ vô tổ chức(anomie), hay “thiếu các chuẩn mực,” giống với thời kỳ của chúng ta. Cấu trúc xã hội của họ đang sụp đổ. Trò chơi xã hội thông thường được sử dụng để tách biệt những người được kính trọng khỏi những người được kính trọng đã bị phá vỡ.
Như Carlene Barton đã viết trong Roman Honor: “Hãy tưởng tượng sự hoảng loạn mà điều này sẽ gây ra. Trong một xã hội được xây dựng chỉ dựa trên danh dự. Những người theo trường phái Khắc kỷ ban đầu phải quay trở lại những điều cơ bản để hiểu điều gì thực sự quan trọng trong cuộc sống. Họ nên tự hỏi mình những câu hỏi như:
Tôi muốn mình ham muốn điều gì?
Nhiều đấu trường ổn định mà trước đây một người La Mã có thể dành được sự kính nể từ bạn bè anh ta đã sụp đổ. Các triết gia Khắc kỷ bước vào môi trường chân không này, đưa ra chỉ dẫn về cách lèo lái trong thế giới mới phân mảnh của họ.
Bởi lý do này mà những triết gia thời cổ đại đó đặc biệt hữu ích trong việc làm sáng tỏ những gì đang làm con người thời hiện đại đau khổ và dạy chúng ta cách kiến thiết lại một hệ thống mà chúng ta có thể phát triển. Ví dụ, Seneca đưa ra nhận định này về những người không dám chịu trách nhiệm cho những thứ mà họ ham muốn ở thời của ông ấy:
Nếu anh hỏi một người trong số họ khi anh ta bước ra khỏi nhà, “Anh đi đâu thế? Anh đang nghĩ gì vậy?” anh ta sẽ đáp, “Tôi chẳng biết nữa; nhưng tôi sẽ nhìn sang vài người, tôi sẽ làm một cái gì đó”. Họ lang thang khắp nơi, vô mục đích, tìm việc làm, và họ không làm việc mà họ dự định, mà họ làm những việc mà họ tình cờ gặp. Cuộc lang thang của họ là vô nghĩa và lười biếng, giống như những con kiến bò trong bụi rậm. Nhiều người sống như vậy, và tôi không gọi đó là sự bận rộn nhàn rỗi vô cớ.
Nghe có quen không? Cuộc sống du cư này lâu đời như nền văn minh, nhưng chúng ta không cần can thiệp. Trong thời đại như Seneca và của chúng ta, khi mọi thứ dường như hỗn loạn và không ai biết điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, thì việc biết mình muốn gì, biết mình muốn gì và có thể lập trình lại những mong muốn tiêu chuẩn của mình là điều quan trọng nhất và duy nhất có thể.
Tại sao những thứ bạn muốn lại quan trọng
“Mọi khả năng của kích thích và sự xao lãng đều được [tâm trí] chào đón – thậm chí còn được săn đón nhiều hơn bởi những kẻ có nhân cách yếu nhược, những kẻ thích bào mòn sinh lực của mình trong sự bận rộn. Có những cơn đau thể xác luôn chào đón những bàn tay sẽ gây tổn thương thêm cho chúng, và luôn khao khát được đụng chạm, như một chỗ ngứa muốn được gãi: cũng vậy, ta có thể nói rằng những tâm trí chất chứa những tham vọng đã bùng phát như những cơn đau dai dẳng sẽ luôn thèm khát sự mệt nhọc và khó chịu.”– triết gia Khắc kỷ Seneca.
Khi Jack London và vợ đang chuẩn bị cho chuyến đi trên một chiếc thuyền nhỏ, bạn bè đã gọi họ là điên rồ. Họ không hiểu tại sao London phải ở trong một công việc kinh doanh khó khăn và nguy hiểm như vậy. Đó là “cách dễ nhất” một lần nữa. Đó là một quyết định dễ dàng đối với London, cũng giống như quyết định dễ dàng đối với những người bạn của anh ấy khi ở lại vùng đất khô cằn. Ông giải thích lý do của chuyến đi.
“Từ cuối cùng là tôi thích nó. Nó nằm bên dưới triết lý và bao quanh cốt lõi của cuộc sống. Nếu triết học nói về những điều nhàm chán trong một tháng và khuyên một người nên làm gì, anh ta ngay lập tức trả lời “Tôi thích nó” và làm việc khác…Đó là lý do tại sao tôi đóng tàu. Tôi không có lựa chọn nào khác ngoài việc làm điều đó. Anh thích em, vậy thôi.”
Mong muốn chính của anh ấy là phiêu lưu, vì vậy phiêu lưu là một lựa chọn tự nhiên. Mong muốn của chúng tôi xác định con đường dễ dàng nhất của chúng tôi. Các nhà tâm lý học đã phát hiện ra rằng tất cả chúng ta đều có ý chí hạn chế. Điều này có nghĩa là nếu bạn phải đấu tranh khó nhọc để làm điều đúng thì rốt cuộc bạn sẽ thua mà thôi. Những ham muốn của bạn giống như những kênh đào chạy qua vùng đất của cuộc đời bạn; nước (hành vi của bạn) sẽ tự động chảy theo bất cứ con đường nào mà những mạch nước này được đào ra và dẫn đến.
Nếu bạn sống cuộc đời thụ động thì những kênh đào ấy được tạo thành từ những (ham muốn) mặc định vô tri, ăn sâu vào tâm khảm, được hình thành nên bởi sinh học của bạn và những áp lực xã hội. Tuy nhiên, tin tốt là những kênh đào ấy không cố định và có thể thay đổi được; bạn có thể tạo ra những đường dẫn năng lượng mới chảy theo hướng mà bạn chọn.
Những ai nghiêm túc xem xét thứ mà họ muốn mình muốn sẽ đi xa hơn cả dặm so với những người vẫn luôn chạy theo truyền thông, quảng cáo, và những cộng đồng họ đã lựa chọn một cách mù quáng. Bằng cách bắt đầu tạo ra những nhu cầu cơ bản của mình, bạn sẽ gặt hái được những khoản lãi khổng lồ cho phần còn lại của cuộc đời mình.
Khả năng lập trình lại những ham muốn mặc định của bạn
Không dễ để rời bỏ những cài đặt mặc định của sinh học và nền văn hóa, để lập trình lại những ham muốn của bạn. Nhưng đó cũng không phải là chuyện bất khả thi. Những lợi ích của việc thiết lập những ham muốn mặc định của bạn đã được thừa nhận trong nhiều thiên niên kỷ. Khổng tử xem kiểu lập trình lại này là thiết yếu để ngộ ra vô vi – hành động trôi chảy tự nhiên. Edward Slingerland giải thích về quá trình đạt được nó trong Trying Not To Try:
“Trong giai đoạn đầu của quá trình rèn luyện, một Nho gia cần phải ghi nhớ cả tủ kinh thư, học cách cúi đầu theo góc độ đúng chuẩn, và ghi nhớ độ dài những bước đi khi anh ta bước vào sảnh đường. Tấm đệm ngồi của anh ta phải luôn thẳng thớm. Tuy nhiên tất cả những cương luật và quy tắc này nhắm tới mục đích cuối là để sản sinh ra một hình thức của sự tự giác được rèn dũa, nhưng không kém phần chân thành. Thực chất, quá trình rèn luyện chưa được xem là hoàn thiện cho đến khi một người đã hoàn toàn không cần đến suy nghĩ và cố gắng.”
Nói cách khác, thông qua việc luyện tập có chủ đích mà lúc đầu khiến ta cảm thấy tẻ nhạt, nhưng cuối cùng chúng ta sẽ đạt đến điểm mà chúng ta muốn những thứ mà ta muốn mình muốn. Lập trình lại những ham muốn mặc định của bạn (ham muốn quen thuộc) và đạt được vô vi có thể mất cả cuộc đời. Khổng Tử đo lường tiến bộ của ông ấy không phải theo ngày, theo tuần hay thậm chí theo năm, mà là theo thập kỷ:
“Ta tới mười lăm tuổi mới chuyên chú vào việc học, ba mươi tuổi mới tự lập, bốn mươi tuổi mới thấu hiểu hết sự lý trong thiên hạ, năm mươi tuổi mới biết mệnh trời, sáu mươi tuổi mới có kiến thức và kinh nghiệm hoàn hảo để có thể phán đoán ngay được mọi sự lý và nhân vật mà không thấy có điều gì chướng ngại khi nghe được, và bảy mươi tuổi mới có thể nói hay làm những điều đúng theo ý muốn của lòng mình mà không ra ngoài khuôn khổ đạo lý.”
Chúng ta có lẽ sẽ chẳng bao giờ chạm được đến điểm tối thượng mà Khổng Tử mô tả (một phần vì chúng ta thấy không thể xác định được điều hoàn hảo để ta muốn mình ham muốn!) nhưng nếu chúng ta nỗ lực trong chuyện này thì đảm bảo sẽ đạt được tiến bộ.
Làm thế nào để khám phá được những điều bạn muốn và thật sự ước muốn nó
Một khi bạn hiểu rằng bạn là những gì mình ham muốn, và bạn có thể lập trình lại mong muốn của mình, vậy thì khi ấy nhiệm vụ của bạn là khám phá những điều bạn muốn mình ham muốn trong cuộc đời, và làm thế nào để muốn những thứ mà bạn muốn. Bạn có thể làm việc ấy bằng cách.
1) Thử nghiệm và tìm kiếm trải nghiệm trực tiếp
2) ở cạnh những người cũng muốn những điều tương tự ấy.
Trải nghiệm trực tiếp: Nhìn thấy bản chất của sự việc
“Nói chung, chúng ta đau khổ không phải vì tật xấu hay lỗi lầm của mình, mà vì ảo tưởng của chúng ta. Chúng tôi không bị ám ảnh bởi thực tế, nhưng với những hình ảnh thể hiện thực tế. Trong khi đó, thực tế (chính thực tế mà Lincoln đã nói đến) đang diễn ra từ từ, từng ngày, gần như không thể nhận thấy đằng sau hậu trường. Cuộc sống sẽ trôi qua khi bạn hét lên với những con số nhấp nháy, vẫy tay với người đàn ông mặc áo choàng và nuốt chửng tất cả những trò giải trí mà những người săn tin tung ra.
“Không phải công việc làm cho con người ta chộn rộn, mà chính nhìn nhận sai lầm về sự vật đã làm cho họ cuồng điên.”– Seneca, Tâm tĩnh lặng…
Khi bạn muốn một cái gì đó không đúng, thường là do bóp méo hoặc trừu tượng hóa. Nếu bạn không thể thấy rõ ràng, bạn không thể ước nguyện một cách sáng suốt. Một trong những cách tốt nhất để luôn biết bạn muốn gì là chú ý đến trải nghiệm trực tiếp của bạn. Điều này có nghĩa là bạn nhận thức được những gì đang thực sự xảy ra. Không có cách nào tốt hơn là thử nghiệm.
Chọc và thúc
Nghiên cứu về hạnh phúc cho thấy khả năng tưởng tượng tương lai rất hữu ích của chúng ta không giúp xác định điều gì sẽ khiến chúng ta hạnh phúc. Trí tưởng tượng của chúng ta thật tuyệt vời đối với rất nhiều thứ mà chúng ta thường dựa vào nó ngay cả khi nó hoàn toàn vô dụng. Lời khuyên tốt nhất mà tôi tìm thấy để giải quyết vấn đề này là phát triển xu hướng hành động.
Xu hướng hành vi là cách tốt nhất để giữ cho chúng ta liên lạc với thực tế. Đây là cách bảo vệ hiệu quả nhất của chúng ta trước những ham muốn không mong muốn. Thay vì tưởng tượng cuộc sống của bạn sẽ như thế nào, tốt hơn hết bạn nên thử nghiệm và rút ra kết luận. Cho dù đó là thay đổi nghề nghiệp, áp dụng một tư duy mới hay bất cứ điều gì khác, tất cả chúng ta đều có thể quyết định và thử nghiệm bản thân. Bạn có thể thiết lập một bài kiểm tra để xem mức độ bạn thích từng cái.
Nếu chúng ta làm điều này một cách nhất quán, chúng ta sẽ dần dần tiến tới mong muốn của mình.
Ví dụ, chúng ta có thể bị thuyết phục rằng mình muốn trở thành diễn viên sau khi xem một bộ phim. Nhưng chúng ta chỉ có thể biết mình có thích diễn xuất hay không chỉ bằng cách bắt đầu quá trình học diễn xuất và đi thử vai. Chỉ có thể hiểu được sự lặp lại của các cảnh, sự từ chối liên tục và lao động cảm xúc thông qua trải nghiệm trực tiếp. Trải nghiệm trực tiếp sẽ giúp định hướng cho chúng ta con đường đúng đắn trong cuộc sống. Con đường sáng bóng thoạt nhìn có vẻ đẹp hơn, nhưng khi bạn bắt đầu bước đi, bạn bắt đầu nhận ra những chi phí tiềm ẩn. Tình bạn hời hợt, gây thù chuốc oán, đánh giá thấp sự may mắn và mọi chi tiết nhỏ khác đều bị che khuất.
Chúng ta càng cảnh giác về điều này thì những ham muốn của chúng ta càng tuôn trào từ chính trải nghiệm của ta thay vì từ những tác động bên ngoài. Chúng ta càng chú ý đến trải nghiệm của mình thì chúng ta càng có thể xác định đúng những thứ mà ta muốn mình ham muốn. Đấy là là do khi tập trung vào trải nghiệm trực tiếp của chúng ta đã tước đi những tấn tuồng khỏi cuộc sống của chúng ta, mà chúng vốn tồn tại trong sự trừu tượng. Nhu cầu xuất hiện như một đấng anh hùng hay bá chủ của vũ trụ tan biến khi bạn tập trung vào công việc trước mắt.
Antoine de Saint – Exupery tưởng nhớ về một người bạn, Guillaumet, người nổi danh vì lòng dũng cảm trong nhiều cuộc phiêu lưu mạo hiểm đe dọa đến tính mạng:
“Nếu chúng ta nói chuyện với anh ấy về lòng can đảm của anh, Guillaumet sẽ nhún vai. Nhưng sẽ thật sai lầm khi tán dương tính khiêm tốn của anh ấy. Vị trí của anh vượt xa cái phẩm hạnh xoàng xĩnh đó. Nếu anh ta nhún vai thì ấy là vì anh ta không phải kẻ ngốc. Anh ta biết rằng một khi người đàn ông bị cuốn vào một sự việc thì họ sẽ không còn sợ hãi. Chỉ những điều chưa được biết đến mới làm con người sợ sệt. Nhưng khi một người đàn ông dám đối diện với điều chưa được biết ấy thì giờ đây nỗi kinh sợ đó đã được nhận biết.”
Một cam kết đối với những thử nghiệm và tích lũy kinh nghiệm trực tiếp là một cam kết đối mặt với điều chưa biết. Đó là một cam kết xóa tan những nỗi kinh hoàng tồn tại trong trí tưởng tượng của chúng ta. Sự cứu rỗi của chúng ta không nằm ở việc tái diễn lại kịch bản một lần nữa, mà nằm ở việc tiến thêm một bước về phía trước.
Thẻ điểm nội tâm
Câu hỏi lớn về cách mọi người hành xử ấy là liệu họ đang nhận được một thẻ điểm bên trong hay thẻ điểm bên ngoài. Sẽ có ích nếu bạn có thể thỏa mãn với một Thẻ điểm bên trong.
Tôi lúc nào cũng hỏi theo kiểu này: “Nhìn xem. Bạn có muốn trở thành người tình tuyệt vời nhất thế gian, nhưng lại bị thiên hạ nghĩ rằng bạn là người tình tồi tệ nhất trần đời? Hay là bạn thà là người tình tệ nhất trần đời nhưng được thiên hạ tin rằng bạn là người tình tuyệt vời nhất thế gian?”. . . Giờ thì đến bố tôi: Ông là một người có Thẻ điểm nội tâm 100 phần trăm. Ông ấy quả thực là một người có tư duy và hành động độc lập (maverick). Nhưng ông không phải là một maverick chỉ vì lợi ích của một maverick. Ông không quan tâm đến những điều mà người khác nghĩ.”- Warren Buffett.
Nếu chúng ta xao lãng khỏi những thứ mà ta muốn mình ham muốn trong chốc lát thì các nhà quảng cáo và những người khác sẽ nắm quyền chỉ huy những ham muốn của chúng ta. Đấy là lý do tại sao chúng ta bắt buộc phải tập trung vào những thứ mà chúng ta đang cố gắng đạt được với những thử nghiệm đó.
Chúng ta cần một cách để đo lường bản thân để người khác không thể xác định giá trị của chúng ta.
Hãy tưởng tượng một vận động viên chạy marathon và một vận động viên chạy nước rút cạnh nhau. Các vận động viên chạy ma-ra-tông sẽ cảm thấy mất mặt khi nghĩ rằng họ đang ở trong cùng một cuộc đua. Và cái tôi của một vận động viên chạy nước rút có thể bị thổi phồng. Điều này có thể xảy ra nếu bạn sử dụng thẻ điểm sai. Chúng tôi thấy những người đã đạt được nhiều hơn chúng tôi có. Chúng tôi hoặc quên rằng họ đã theo dõi vụ án này trong 10 năm, hoặc chúng tôi không bao giờ nhận thấy họ đang phải trả giá đắt như thế nào trong cuộc sống cá nhân của mình.
Thẻ điểm nội bộ cho phép chúng tôi tôn vinh trải nghiệm trực tiếp bằng cách làm cho mục tiêu của chúng tôi trở thành trung tâm nổi, không liên quan đến văn hóa quảng cáo cũng như chương trình và chương trình truyền hình của chúng tôi.
Xoay vòng giữa các bài kiểm tra và phiếu ghi điểm nội bộ sẽ làm im lặng tiếng nói bên ngoài và thúc đẩy sự tôn trọng đối với trải nghiệm. Chúng ta học cách tin tưởng vào thực tế của mình hơn là tiếng kêu của kẻ gian và đám đông bạo lực. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc khi thích hợp và có thể thay đổi lộ trình nếu cần.
Hãy xem xét thử nghiệm khả thi sau đây mà bạn có thể thực hiện trong cuộc sống của mình.
Một vài chiến thuật
- Ưu tiên hành động hơn sự trừu tượng. Cam kết hành động theo những gì mà bạn muốn mình ham muốn trước khi muốn nó và chẳng mấy chốc bạn sẽ biết được mình có muốn thứ đó không.
Tạo ra những thói quen bằng cách xâu chuỗi các hành động đó lại với nhau. Chỉ sau lần tắm nước lạnh thứ 20 thì bạn mới có thể bắt đầu yêu thích việc tắm nước lạnh. - Thiền sẽ làm cho hành động của bạn ít phản ứng lại bằng việc tạo ra khoảng cách giữa “bạn” và những ý nghĩ/cảm xúc/thôi thúc của bạn.
- Đặt mình vào những tình huống mà bạn hòa mình vào hoạt động mà bạn đang rèn luyện. Theo định nghĩa thì đây là hình ảnh thu nhỏ của việc chú ý đến trải nghiệm của bạn.
- Học cách yêu thích tước đi của bản thân những ham muốn quen thuộc nào đó (như tắm nước ấm, đồ ngọt, cafe, phim khiêu dâm.) Điều này sẽ cho bạn thấy những ham muốn của bạn dễ uốn nắn ra sao. Sau một thời gian bạn sẽ bắt đầu thấy vui thích khi tự kiểm soát bản thân. Ngoài ra, ý chí của bạn cũng sẽ tăng lên. Điều này có thể thay đổi những gì bạn nghĩ về bản thân ham muốn. Khi bạn bắt đầu tìm thấy niềm vui từ việc tước đi của bản thân những thứ mà bạn ham muốn, bạn sẽ nhận ra bạn có quyền kiểm soát nhiều ra sao đối với những ham muốn ấy.
- Hãy tưởng tượng Chúa hay một người mà bạn kính trọng (ông bà, cha mẹ, danh nhân lịch sử…) đang quan sát bạn, điều này sẽ giúp bạn chú mục vào những việc bạn đang làm theo một cách mới mẻ và đầy sức mạnh.
- Ghi nhật ký dòng suy nghĩ của bạn sẽ giúp bạn phóng ngoại những ý nghĩ để bạn có thể thấy rõ ràng những ý nghĩ nào xoay quanh các ham muốn hiện tại của bạn. Dành 20 phút viết liên tục là một liệu pháp đầy bất ngờ.
Cộng đồng: Ở gần những người mà ham muốn của bạn giống như họ
Sẽ dễ ăn chay hơn nếu bạn sống trong một ngôi chùa hơn là nếu cha bạn là một người bán thịt.
Một khi bạn biết mình muốn gì, bạn nên ở cạnh những người cũng muốn (hoặc khen ngợi) điều tương tự. Điều này là do “nhu cầu bắt chước”. Về cơ bản, chúng tôi muốn những gì người khác muốn. Sức hấp dẫn của một người chủ yếu nằm ở chỗ người khác bị thu hút bởi anh ta.
Sử dụng ham muốn sai lầm này để làm lợi thế cho bạn bằng cách ở gần những người muốn những gì bạn muốn. Nếu bạn muốn bớt tập trung vào việc kiếm tiền, hãy làm tình nguyện viên tại bếp ăn từ thiện. Nếu bạn muốn rèn luyện sức khỏe, hãy tham gia phòng tập CrossFit.
Sử dụng cộng đồng để hỗ trợ những gì chúng tôi muốn không có nghĩa là chúng tôi từ bỏ niềm tin vào bản thân hoặc thẻ điểm nội bộ của mình. Nó chỉ đặt bạn vào một tình huống mà những điều này trở nên khả thi hơn. Chúng tôi không phụ thuộc vào người khác cho những gì chúng tôi nên muốn. Chúng tôi tự quyết định những gì chúng tôi muốn và cho phép những người khác hỗ trợ chúng tôi trên hành trình này khi chúng tôi bắt đầu đi theo con đường đã chọn. Tự do tuyệt đối đã được coi là một mục tiêu quá lâu đến nỗi những lợi ích mà kết nối xã hội có thể mang lại gần như bị lãng quên.
Những ràng buộc tỉnh táo
Chúng tôi đã đưa ra ý tưởng về anomie (khái niệm chỉ sự rối loạn, vô tổ chức do không tuân thủ các qui tắc, các chuẩn mực xã hội nơi các cá nhân) trong phần giới thiệu; sự thiếu chuẩn tắc xã hội này có thể là một trong những thứ quỷ quyệt nhất mà mà chúng ta buộc phải đối mặt ngày nay, và tham gia vào một cộng đồng là vũ khí hùng mạnh nhất của chúng ta để chống lại nó.
Jonathan Haidt đã mô tả rất hay về anomie trong The Happiness Hypothesis (Giả thuyết Hạnh phúc):
“Anomie là tình trạng của một xã hội thiếu các quy tắc, chuẩn mực hay tiêu chuẩn rõ ràng về giá trị. Trong một xã hội anomic, mọi người có thể làm những việc theo ý thích của họ; nhưng khi không có những chuẩn mực rõ ràng hay những thể chế xã hội được tôn kính để thực thi những chuẩn mực đó, người ta sẽ thấy khó mà tìm được những việc mà họ muốn làm. Anomie sinh ra cảm giác lo lắng và mất điểm tựa, dẫn đến sự gia tăng những hành vi vô đạo đức và chống đối xã hội.”
Cộng đồng có thể cung cấp những quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn về giá trị, cần thiết để giúp đầy lui tình trạng lo lắng và không có điểm tựa của anomie.
Đây là chìa khóa dẫn đến thành công rực rỡ của CrossFit. Mọi người không phải chỉ nghiện mỗi mục tiêu trở nên khỏe mạnh hơn. Mà chính là việc tham gia vào một cộng đồng mà ở đó mọi người đều có chung mục tiêu và cam kết tuân theo quá trình giống nhau để nhắm đến mục tiêu đó. Có những cách rõ ràng để nhận được sự tôn trọng và kính nể. Cộng đồng mà bạn chọn sẽ uốn nắn con người bạn đến mức độ gần như không thể đánh giá được, vậy nên điều quan trọng là biết chọn cho khôn ngoan. Quan trọng là biết được điều mà bạn muốn mình muốn để kết cuộc bạn không chọn một cộng đồng ép bạn ham muốn điều ngược lại.
Kén chọn người mà bạn dành thời gian cho họ
Người Amish là bậc thầy về điều này. Là một cộng đồng, họ không ngừng tập trung vào những điều họ muốn mình muốn và sử dụng cộng đồng để giúp củng cố những ham muốn này lẫn nhau. William Irvine (ND: cũng là tác giả cuốn Chủ nghĩa khắc kỷ) đã thảo luận về điều này trong cuốn sách On Desire:
“Một trong những mối quan tâm hàng đầu của người Amish là kiểm soát được những ham muốn xã hội của họ. Phần đông chúng ta đều tìm kiếm sự đề cao bản thân. Chúng ta muốn người khác chú ý, tôn trọng hay ngưỡng mộ mình. Thậm chí chúng ta còn muốn kẻ khác ganh tỵ với ta. Những ham muốn xã hội đó đang cai trị cuộc đời chúng ta ở một mức độ đáng kể. Chúng định đoạt nơi ta sống, cách ta sống và ta nỗ lực ra sao để duy trì được lối sống mà ta đã chọn. Người Amish thì ngược lại. Họ không ăn mặc để gây ấn tượng, họ ăn mặc để hòa hợp …Tương tự thế, những chiếc xe ngựa của người Amish trông giống nhau vì không ai muốn mua một chiếc xe ngựa để nổi bật. Những người Mỹ–không phải người Amish làm việc chăm chỉ để ‘bằng chị bằng em’; trái lại, người Amish, nỗ lực để không đua đòi.”
Ngay cả khi thứ mà chúng ta muốn mình ham muốn khác biệt với người Amish, thì cam kết hình thành cộng động của họ rất đáng để bắt chước. Chúng ta phải cực kì cẩn trọng khi giao du với người khác khi nhìn lại những thứ mà chúng ta muốn mình muốn. Hầu như tất cả mọi người mà bạn gặp sẽ nói với bạn, một cách trực tiếp hay gián tiếp, rằng bạn nên ham muốn điều gì; hãy đảm bảo rằng đấy là thứ mà bạn muốn mình ham muốn.
Triết gia Khắc kỷ Seneca ví điều này với một căn bệnh:
“Giống như trong thời đại dịch chúng ta phải cẩn trọng không ngồi gần những con người mà cơ thể của họ đã mắc căn bệnh truyền nhiễm, bởi vì chúng ta có khả năng sẽ gặp nguy hiểm và hơi thở của họ phả vào chúng ta, cho nên trong việc chọn bạn mà chơi chúng ta nên cẩn thận để tìm được những người ít bị tha hóa nhất: đồng điệu với những con người bệnh tật chính là cách làm cho một căn bệnh bùng phát.”
Đây không phải là lời kêu gọi hãy cắt đứt quan hệ với những ai không hoàn hảo (lúc đó chỉ có mỗi bạn và Đức Chúa Jesus chơi với nhau), mà đó là một thứ gì đó để vươn tới. Seneca nói tiếp:
“Nhưng không phải ta bắt ép anh không được đi theo và kết bạn với ai ngoài một nhà thông thái. Bởi vì anh có thể tìm ở đâu ra con người mà tất cả chúng ta luôn tìm kiếm trong hàng thế kỷ? Lý tưởng nhất đó là ta phải chấp nhận những con người ít lầm lỗi nhất.”
Làm sao chúng ta có thể cân đo được những “con người ít lầm lỗi nhất”? Chúng ta phải cư xử như thế nào với những người mà chí hướng của họ không đồng nhất với ta?
Khả năng của ham muốn hướng thượng trong một thế giới đầy ham muốn hạ lưu
Gần đây tôi có gặp một người sống ở phía bắc Missouri mà không có điện sinh hoạt hay bất kỳ dụng cụ hiện đại nào. Anh ấy và một nhóm người nhỏ bị xã hội ghê tởm và muốn nhóm đó tan rã càng sớm càng tốt. Với tôi thì việc này tựa như một nỗ lực đơn độc, đáng ghét.
Chúng ta đều cảm thấy những áp lực xã hội đó dường như thiếu lành mạnh. Bất kỳ ai cũng đều có thể nhìn xung quanh và xem thế giới này còn cách thế giới lý tưởng bao xa. (Mặc dù chúng ta hầu như chẳng dành chút thời gian nào để định nghĩa về “lý tưởng” ngay từ đầu.) Nhưng câu trả lời cho phần lớn chúng ta không phải là bỏ trốn đến một vùng khỉ ho cò gáy hay tìm đến một tu viện.
Chúng ta cần một cộng đồng có thể giúp uốn nắn những ham muốn của ta, đồng thời vẫn giữ được khả năng tự do dấn thân vào xã hội.
Pope Francis mới đây đã lên tiếng về chuyện này:
“Chẳng có ai đòi quay lại thời kỳ đồ đá, song chúng ta cần chậm lại và nhìn nhận thực tế theo cách khác, để biết ơn những tiến bộ tích cực và bền vững đã đạt được, nhưng cũng đồng thời khôi phục lại những giá trị và mục tiêu trọng đại bị quét sạch bởi ảo tưởng vĩ cuồng không biết tiết chế của chúng ta.”
Bạn có thể bơi ngược lại với những ham muốn mặc định thông thường của xã hội mà không cần thoát ra khỏi dòng sông. Bạn có thể chấp nhận và học hỏi từ những ham muốn lầm lạc của người khác mà không cảm thấy áp lực phải chạy theo chúng.
Nếu chúng ta có thể nhìn thấy xuất thân của người khác và điều gì đang định hình những ham muốn của họ thì chúng ta sẽ có cơ may tốt hơn để nhận ra những ham muốn của bản thân. Phần đông chúng ta nhiều khi thấy quá mệt mỏi và quá sợ hãi khi thách thức những thứ mà chúng ta muốn mình ham muốn. Thay vào đó, chúng ta muốn người khác cũng phải chạy theo những thứ dễ đạt được giống mình để xác nhận trò chơi mà chúng ta đã lựa chọn.
Chúng ta nên dành lòng khoan dung đối với những ai đang bị chi phối bởi những ham muốn mặc định của xã hội. Và chúng ta nên có sự trắc ẩn đối với chính mình khi có những lúc mà ta quá mệt mỏi để bơi ngược dòng, và chọn đi theo con đường dễ dàng nhất. Nó xảy ra với tất cả chúng ta.
Chỉ cần tự hỏi bản thân chúng ta muốn mình ham muốn điều gì, và xem xét câu trả lời thật nghiêm túc, sẽ làm bạn tách biệt khỏi đám đông. Hãy ở gần những người cùng chung lý tưởng – đám đông của bạn — sẽ đưa bạn đi xa hơn nữa. Thuộc về một cộng đồng gồm những cá nhân cùng chung chí hướng sẽ tạo ra một dòng chảy giúp bạn dễ dàng bám chặt vào mục tiêu của mình hơn, và thậm chí có thể biến những điều mà bạn muốn mình ham muốn trở thành ham muốn mặc định của bạn.
Một số chiến thuật
- Chọn 5 cộng đồng và liệt kê 5 ham muốn họ tạo ra ở các thành viên.
- Hẹn hò vì cùng ham muốn. Người yêu của bạn sẽ có một tác động to lớn đến thứ mà bạn ham muốn; đảm bảo rằng họ muốn (hoặc muốn mình muốn) thứ mà bạn muốn mình muốn.
- Lập một hội huynh đệ.
- Liệt kê 5 người mà bạn thích dành nhiều thời gian bên họ nhất và 5 người bạn ghét dành thời gian cho họ nhất. Nếu lý do để dành nhiều thời gian nhất cho 5 người là phù hợp những ham muốn của bạn, vậy thì hãy tìm cách để dành nhiều thời gian hơn cho họ (và bớt thời gian với những người khác).
- Loại bỏ những người độc hại ra khỏi đời bạn.
- Đọc những cuốn sách hay (chứ không phải những cuốn nổi tiếng, mà phù hợp nhất với điều mà bạn muốn mình muốn).
- Chú ý đến những điểm khác biệt trong thứ mà bạn ham muốn khi bạn gặp những người khác nhau.
Nguồn: artofmanliness
Để lại một bình luận